Teacch Programı

TEACCH YAPILANDIRILMIŞ EĞİTİM

Otizmli çocuklar ezberleme konusunda olağanüstü bir yetenekleri mevcuttur. Bu üstün yetenek ya da güçlü yönleri bazı kavramların ezbere de olsa zihinlerinde yerleşmelerine neden olmaktadır. Bazı bireyler, bir matematik problemini kağıt üzerinde çözebilirken, alışveriş sırasında aynı problemin içinden çıkamayabilirler. İşlevsel yaklaşım, otizmli bireylerin ezbere öğrendikleri bilginin altında yatan kavramları öğrenip öğrenemediğini tutarlı bir şekilde sorgulayan bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım; bireylere belli birtakım işleri gerçekleştirebilmeleri için işlerin görsel olarak yapılandırılmasını içermektedir. Özellikle kavramsal düşünmenin gelişmemiş olduğu bireylere daha yararlı olan bu sistem, tüm gelişim alanlarına yönelik becerilerin çalışılmasında kullanılabilmektedir. Bilindiği üzere otizmi olan bireyler özellikle öğrendikleri bilgileri genelleme konusunda güçlük çekmektedirler. Bu bireylere genellemeyi öğretmek için duruma özgü deneyimler yaşatmak gerekmektedir. İşlevsel yaklaşım bu koşulu otizmli bireyler açısından kolaylaştıran da bir yaklaşımdır.

Otizmli bireyler için dış dünyaya uyum sağlamak ciddi bir mücadele gerektirmektedir. Dış dünyayla ilgili her türlü yapı konusunda kafalarının karışması ve kaygılarının yüksek olması beklenilir bir durumdur. Bu durumun en önemli sebeplerinden bir tanesi bu bireylerin dili kullanmada, anlamada ve yorumlamada çektikleri sıkıntıdır. Aynı zamanda sosyal sezgileri de olmadığından, kendilerinden beklenileni ve içinde bulundukları sosyal bağlamı yorumlayamaz ya da anlayamazlar. Bunlara ek olarak bir işi yaparken, dışardan gelen ekstra bir uyarıcı dolayısıyla önlerindeki işi yapmayı durdurup o uyaranla ilgilenmeyi tercih edebilirler. Bizler bunca yıllık deneyimlerimiz sonucu biliyoruz ki, bu güçlüğün üstesinden gelmenin en işlevsel yolu yapılandırılmış öğretim tekniklerini kullanmaktır. Otizmi olan bireylerin bağımsız yaşam becerilerini gerçekleştirmelerinde kolaylık sağlayacak yapılandırılmış eğitim tekniklerinin en önemli unsurları şunlardır;

• Fiziksel çevre
• Günlük program
• Çalışma sistemi/yapılacaklar listesi

Otizmli bireyler bu öğretim tekniklerinden, öğrendiklerini uygulamada, gerçek dünyayla baş etmede ve ders ortamı dışında bazı işleri yerine getirmek konusunda fayda sağlamaktadırlar. Yine bu tekniklerle, bireylerin önemli ihtiyaçları ile ilgili iletişim kurabilme becerilerini de değerlendirebilmekteyiz. Otizmli bireyler bazı durumlarda hangi kelimeleri/ifadeleri/ cümleleri kullanacağına karar verememektedirler. Yine yapılandırılmış tekniklerle öncelikle ders ortamında öğretilen bu iletişim becerileri, nesneler, resimler,yazılı ya da sözel ipuçlarıyla desteklenmektedir. Ders ortamında başarı sağlandıktan hemen sonra bu becerilerin dışarıda kullanılması için genellenmesi hedef alınmaktadır. Dışarıdaki dünyada genelleme yapılması için gerekli olan durumların bazıları şunlardır:

• Yardım isteme
• Netleştirme
• Kayıp/eksik bir şeyi isteyebilme
• Stres verici bir durumdan kaçma
• Bir oyuna dahil olma /oyunu kurma
• Yapılması gereken işler/bitmesi gereken işler

YAPILANDIRILMIŞ EĞİTİMİN TEMEL ÖĞELERİ 

Bunlar; 

1) Fiziksel çevrenin organize edilmesi

2) Aktivitelerin yordanabilir bir sıraya konması

3) Görsel programlar

4) Esnetilebilir rutinler

5) Yapılandırılmış çalışma/iş sistemleri 

6) Görsel yapılandırılmış aktiviteler

Otizm Hastalığı Nedir?